Oturma (Sükna) Hakkı Nedir?

Sükna Hakkı, bir evin belirli bir bölümünde veya tamamında ikamet etme hakkı olarak bilinen oturma hakkı, her ülkede, ülkenin vatandaşlarına tanınan bir hak olarak da bilinmektedir. Halk arasında oturma hakkı olarak bilinen Sükna Hakkı, Türk Medeni Kanunu çerçevesinde yer alan bir haktır.

Türk Medeni Kanunu çerçevesinde 823. maddesinde açıklanmış bir hak olan Sükna Hakkı’nda bireyler bir evin tamamında ikamet etme hakkına sahiptir.

Oturmaya elverişli bir binadan ya da bu binanın bir bölümünden konut olarak yararlanma hakkını içeren oturma hakkı, kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, intifa hakkı ile ilgili hükümler oturma hakkına da uygulanmaktadır. Bu şekilde oturma hakkı nedir sorusuna cevap verilebilir.

İçindekiler

• Oturma Hakkı Olan Ev Satılır Mı Kiralanır Mı?
• Oturma Hakkı Süre Sınırı Var Mı?
• Oturma Hakkı Başkasına Devredilebilir Mi?
• Oturma Hakkı Mirasçılara Geçer Mi?
• Oturma Hakkı Nasıl Sona Erer?

Oturma Hakkı Olan Ev Satılır Mı Kiralanır Mı?

Oturma hakkı hakkında en sık sorulan sorulardan bir tanesi de oturma hakkı olan evin satılıp kiralanması konusudur. Türk hukuk sistemine göre oturma hakkı yani sükna hakkı sahibi olan kişi belirli bir evde oturma hakkına sahiptir fakat yine de sükna hakkı olan bir evin kiralanması ya da satılması belirli yasal prosedürlere ve izinlere tabiidir.

Sükna hakkı olan bir evin satılması genel olarak taşınmaz malın sahibi ve sükna hakkı sahibi arasında gerçekleşen bir özel anlaşma yöntemiyle mümkün bir durumdur. Yine de bu durumda sükna hakkı sahibi yeni mal sahibi ile anlaşmayı da kabul etmelidir. Bu şekilde, sükna hakkı sahibi evi satmayı kabul etmelidir aksi durumda ise taşınmaz malın satılması mümkün olmamaktadır.

Bunlarla birlikte oturma hakkı olan bir evin kiralanması da benzer şekilde izin ve sınırlamalara tabi olarak ön plana çıkmaktadır. Sükna hakkı sahibi evi kiralamayı kabul ederse, sözleşmeye taraf olan diğer kişi evi kiralayabilir. Sükna hakkı sahibi taşınmaz malı kiralamayı reddederse evin kiralanması söz konusu olmaz.

Sükna hakkı sahibi ve taşınmaz malın sahibi arasında kiralanma ya da satılmaya yönelik yazılı bir anlaşma yapılması şart durumların arasında görülmektedir.

Bu anlaşma belgesinde oturma izni hakkının satışı, devri ya da kiralanma şartları da net bir biçimde belirtilmelidir. Oturma izninin kiralanması, devri veya satış işlemlerinde bir yerel mahkemeden ya da yetkilendirilmiş bir kurumdan izin alınması da bazı durumlarda şarttır.

Oturma Hakkı Süre Sınırı Var Mı?

Oturma hakkında süre konusunda birtakım belirli ve yasal prosedürler görülebilmektedir. Sükna hakkı özellikle miras hukuku kapsamına girmektedir ve kanunen belirli bir süre ile de sınırlandırılmış değildir. Yani bir anlamda oturma hakkı ömür boyu devam edebilmektedir.

Yine de bazı durum ve şartlarda bu hak taşınmaz malın sahibi ve sükna hakkı sahibi arasında gerçekleşen bir anlaşma sonucunda da doğmuş olabilir. Bu durumda ise oturma hakkında süre konusu söz konusu olabilmektedir.

Belirli şart ve belirli koşullarla yasal prosedürlere tabi olan sükna hakkı bu anlamda belirli bir taşınmazda belirli bir süre sürekli olarak ikamet etme şartı gibi durumları da içerebilir. Bu durum özellikle Türk Medeni Kanunu kapsamında da açıkça belirtilen konuların arasındadır.

Taşınmaz mal üzerindeki hakkını devam ettirmek isteyen sükna hakkı sahibi belirli bir süre boyunca taşınmaz malı kullanmaz ya da taşınmaz malı terk ederse sükna hakkı da sona erebilir.

Sükna hakkı belirli bir süre sınırlamasına tabi olmamakla birlikte belirli düzenlemeler ve yasal unsurlar ile belirlenmiş hak olarak da ön plana çıkmaktadır. Bu hakkı talep eden ve yararlanan kişilerin yasalara uygun hareket etmesi gerekmektedir. Bu yasal düzenlemelere dikkate uyarak hareket etmek, oturma hakkı üzerindeki süre konusunda da kişiye avantaj sağlayabilmektedir.

Oturma Hakkı Başkasına Devredilebilir Mi?

Sükna hakkı genel olarak doğrudan oturma hakkı sahibi ile mal sahibi arasında gerçekleşen özel bir anlaşma kararı ile devredilebildiği gibi mahkeme kararı ile de devredilebilmektedir. Bu hakkın devri için taraflar arasında yazılı bir sözleşme yapılmış olması da gerekebilmektedir.

Ayrıca gerçekleşmiş ya da gerçekleşecek bu sözleşmede sükna hakkının devredilmesi, bu hak hakkında şartlar, süre konusu ve diğer detaylar da net bir şekilde belirlenmiş olması gerekir ya da belirlenmelidir. Taraflar arasında gerçekleşen bu sözleşmenin ardından oturma hakkı yeni sahibine devredilmiş olur.

Bu devir işlemi oturma hakkı sahibi ve mal sahibi arasındaki anlaşma yolu ile mümkün olabilmektedir ve mal sahibi oturma hakkının devrine onay vermelidir.

Aynı şekilde boşanma sonrası evde oturma hakkı da anlaşma ya da eğer anlaşma yoksa yasal süreçleri içerebilmektedir. Sükna hakkının devri konusunda genel olarak bu devir noter huzurunda gerçekleşen resmi bir sözleşme ile yapılmaktadır ve bu sözleşme tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen önemli bir belge niteliğini taşır.

Sözleşmenin noter onayı da bu devir işlemlerinin resmiyet kazanmasını sağlamaktadır. Yine de bu konuda sükna hakkının devri yasal kısıtlamalara da tabi olabilmektedir. Aile içi ilişkilerde gerçekleşen sükna hakkı devirleri belirli yasal kısıtlamalara göre şekillenebilmektedir.

Oturma Hakkı Mirasçılara Geçer Mi?

Sükna hakkı yani oturum hakkı bir bireyin ölümü ile birlikte mirasçılarına geçmemektedir. Bu açıdan babadan kalan evde oturma hakkı gibi konular da yasal süreçlere bağlıdır. Türk hukuk sisteminde sükna hakkı sahibinin vefatı gibi durumlarda sükna hakkı doğrudan bir şekilde miras yolu ile mirasçılara devredilmemektedir.

Sükna hakkı sahibi vefat ettiğinde bu oturma hakkı da sona ermektedir fakat sükna hakkı olan bir evin mal sahibi olan kişi öldüğünde ise bu taşınmaz mülk miras yolu ile mirasçılara geçmektedir. Mal sahibinin vefatı ve ölümü gibi durumlarda sükna hakkı sahibi olmayan yeni mal sahipleri, taşınmaz malın sahibi olmaktadırlar.