Gayrimenkul kavramı, emlakçılık sektörü ile ilgilenen kişiler tarafından sıklıkla duyulmaktadır. Taşınmaz varlıklar anlamına gelen gayrimenkullerin çeşitleri bulunmaktadır. İş yeri, apartman, arazi, arsa ve konut gibi değerleri kapsayan gayrimenkul, huukukta da kullanılan bir kavramdır. Kişiler “Ana gayrimenkul ne demek?” sorusuna yanıt aramaktadırlar. Ana gayrimenkul, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 2. maddesine göre kat mülkiyetine konu olan ve bir gayrimenkulün tamamına denilmektedir. Gayrimenkul hukukunda sıklıkla karşılaşılan kavramlar arasında olan “gayrimenkul maliki” ise mal sahibi kişiye verilen addır.
Menkul gayrimenkul ne demek, farkları nelerdir?” sorularının yanıtları da merak edilmektedir. Menkul ve gayrimenkul kavramları birbirinden farklı anlamlar taşımaktadır. Gayrimenkul taşınması mümkün olmayan varlıkları ifade ederken, menkul taşınabilir varlıkları ifade etmektedir.
İçindekiler
“Emlak ne demek?” sorusu, yanıtı en çok merak edilen sorulardan biri durumundadır. Emlak, toprağa bağlı olan varlıklardır. Gayrimenkul ise emlağı da içine almaktadır. Bu nedenle hem soyut hem de somut bir kavram olarak kullanılmaktadır. Arapça kökenli bir kelime olan gayrimenkul, “taşınması mümkün olmayan” anlamı taşımaktadır. Bu sebep ile gayrimenkul kavramı, “taşınmaz” olarak da sıklıkla kullanılmaktadır. Gayrimenkul kavramı eşya hukuku terimidir. Ancak ekonomide de kullanılmaktadır. Taşınmaz ve değerli olan bütün mal varlıkları gayrimenkul olarak adlandırılmaktadır. İş yerleri ve konutlar için kullanılan gayrimenkul kelimesi; bina, apartman, iş yeri, arsa, arazi, fabrika, konut ve villa gibi değerleri kapsamaktadır.
“Emlak gayrimenkul ne demek? sorusunun yanıtı merak edilmektedir. Gayrimenkul kelimesi, Arapçadan Türkçeye geçmiş olan bir kelimedir. Arapçadaki “nakil” kelimesinin önüne olumsuzluk eki getirilerek oluşturulmuştur. Emlakçılık sektörü ile ilgilenen kişiler “gayrimenkul” kavramı ile sıklıkla karşılaşmaktadırlar. Bu nedenle “Gayrimenkul çeşitleri nelerdir?” sorusu, yanıtı en çok merak edilen sorular arasında yer almaktadır. Gayrimenkullerin çok sayıda türü bulunmaktadır. Gayrimenkul; su, mineraller, ağaçlar, evler, çitler, binalar ve köprüler de dahil olmak üzere hem doğal hem de insan yapımı olabilmektedir. Kişisel mülkiyeti olan gayrimenkuller, toprağa bağlı olma özelliği göstermektedirler. Tekne, otomobil, mobilya, mücevher, motosiklet ve tarım ekipmanları gibi mallar kalıcı olarak toprağa bağlı olmadıkları için kişisel mülkiyetten daha farklıdır. Gayrimenkul çeşitleri ise şu şekilde belirtilebilir:
Konut: Kırsal, banliyö veya kentsel yerlerde bulunan, korunma ve barınma amaçlı olarak kullanılmakta olan dairelere, yalılara, rezidanslara ve konaklara “konut” adı verilmektedir. Konutlar, insanların temel ihtiyaçlarından biri olan barınma ihtiyacını karşıladıkları için son derece önem taşımaktadırlar. Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde de belirttiği üzere insanlığın en temel güvenlik ihtiyaçları arasında yer almaktadır. Bu sebep ile konutlar, temel insan hakları ile ilişkilidir.
Ticari Gayrimenkul: Perakende ve ticari kullanımlar için tercih edilen mülk çeşidine “ticari gayrimenkul” adı verilmektedir. Kişiler ticari gayrimenkullere yatırım yaparak, ticari kiracıları barındırmaya yönelik tesisler satın almayı ve bunları geliştirmeyi sağlamaktadır. Ticari gayrimenkulde binalar işletmelere kiralanmakta ve işletmelerden kira alınmaktadır. Ticari mülk türleri ise kendi içerisinde 4 gruba ayrılmaktadır. Bunlar; ofis, perakende, çok aileli ve endüstriyeldir. Ticari gayrimenkullerin üzerlerinde ticaret gerçekleştirilmektedir. Alışveriş merkezleri ve otoparklar da ticari gayrimenkul olarak sayılmaktadır.
Endüstriyel Gayrimenkul: Endüstriyel gayrimenkul ise ticari gayrimenkullerde satılan mamullerin üretimlerinin gerçekleştirildiği yerlere denilmektedir. Üretim, imalat, depolama, montaj, araştırma ve dağıtım gibi endüstriyel faaliyetleri içeren bütün binalar ve araziler endüstriyel gayrimenkuldür. Endüstriyel uyumluluk, endüstriyel esnek depo, endüstriyel ışık montajı, endüstriyel ağır imalat, endüstriyel veri merkezleri, endüstriyel showroom ve endüstriyel soğuk hava deposu endüstriyel gayrimenkul türleridir.
Tarımsal Gayrimenkul: Tarımsal gayrimenkuller, tarım ürünlerinin üretildiği yerlere denilmektedir. Tarımsal gayrimenkuller hem tarım amaçlı olarak kullanılmakta hem de sahibine gelir sağlamakta olan gayrimenkul çeşitlerinden bir tanesidir. Arazinin verimliliği, arazinin biçimi, arazinin konumu gibi pek çok faktöre bağlı olarak değerlemesi yapılmaktadır. Çiftlikler, meyve ve sebze bahçeleri, tarımsal gayrimenkuller olarak sayılmaktadır.
Özel Amaçlı Gayrimenkul: Özel amaçlı gayrimenkul, toplumun ortak olarak kullandığı yerleri kapsamaktadır. Mezarlık, okul, ibadet yerleri, hastane, golf sahaları, tarihi yapılar, kamu arazileri ile tarihi yapılar, özel amaçlı gayrimenkul sınıfına girmektedir. Özel amaçlı gayrimenkullerin alınıp satılmaları mmkün değildir. Bu sebep ile değerlemesi de oldukça zor olmaktadır. Özel amaçlı gayrimenkuller sıklıkla el değiştirememektedirler.
Gayrimenkul mallar ile ile ilgili en çok sorulan sorulardan biri de “Gayrimenkulün özellikleri nelerdir?” olmaktadır. Gayrimenkul özellikleri 3 grup altında belirtilmektedir. Gayrimenkullerin; yasal olma, ekonomik bir değere sahip olma ve fiziksel bir yapıya sahip olma özellikleri bulunmaktadır. Gayrimenkulün yasal olma özelliği, gayrimenkullerin hukuki şartlarda alım ve satım işlemlerinin gerçekleştirilmesi ile alım ve satım işlemleri sonrasında tapu siciline işlenmesini ifade etmektedir. Gayrimenkullerin bir diğer özelliği de ekonomik özellikleri olmaktadır. Gayrimenkuller az bulunur mallar oldukları için ekonomiye oldukça katkı sağlamaktadırlar. Gayrimenkuller genel olarak birbirleri ile benzer özellikler taşısalar da her gayrimenkul benzersizdir. Bu özellikleri ile gayrimenkuller, yalnızca belirli bir proje, belirli bir yatırım ihtiyacı ve belirli bir arsaya göre alıcı kişileri tatmin edici niteliklere sahip olabilmektedirler. Talebin fazla olduğu bölgelerde gayrimenkul arzı her zaman karşılanabilmektedir. Gayrimenkuller hem kullanım hem de yatırım amacı ile satın alınabilmektedirler. Bunun yanı sıra emlak geliri elde edebilmek için de gayrimenkul satın alımı yapılabilmektedir. Gayrimenkuller kiralanarak gelir elde edilebilmekte ve uygun piyasa koşullarında satılabilmektedirler.
Gayrimenkullerin özellikleri arasında fiziksel yapıları bulunmaktadır. Sabit olarak durmaları, belirli bir standart yapıya sahip olmaları veya olmamaları ile uzun vadeli olarak kullanılabilmeleri fiziksel özelliklerini ifade etmektedir.
Gayrimenkul danışmanı, alım işlemlerinde taraflara profesyonel olarak rehberlik sunmakta olan kişilere denilmektedir. Hem proje ofislerinde hem de emlak satış ofislerinde çalışabilen gayrimenkul danışmanları, veri tabanlı programlar kullanmakta ve devamlı olarak piyasa analizleri gerçekleştirmektedirler. Aynı zamanda gayrimenkul danışmanları emlak piyasasındaki değişikliklerin takibini yapmaktadır. Bunun sonucunda ise alıcıların taleplerine göre alış planlaması ortaya koymaktadırlar. Satış ofislerinde çalışan gayrimenkul danışmanları portföy içerisinden kişilere bazı seçenekler sunmaktadırlar. Proje ofislerinde çalışan gayrimenkul danışmanları ise proje hakkında detaylı bilgilendirme yaparak proje üzerinden satış yapmaktadır. Gayrimenkul danışmanları kişilerin isteklerine ve ihtiyaçlarını baz alarak görevlerini yerine getirmektedirler. Gayrimenkul danışmanlarının görevleri şu şekilde belirtilebilmektedir:
Emlak sektörü ile ilgilenen kişiler “menkul” ve “gayrimenkul” kavramları ile sıklıkla karşılaşmaktadırlar. Bu nedenle kişiler “Menkul ve gayrimenkul ne demek?” sorusunun yanıtını merak etmektedirler. Menkul kelimesi, Arapça kökenli bir kelime olup “taşınabilir” anlamına gelmektedir. Hukukta da kullanılan kavram, belirli bir yerden başka bir yere taşınabilen malları iade etmektedir. Menkul mallar, taşınabilir özelliğe sahiptir. Aynı zamanda menkul malların belirli bir ekonomik değeri bulunmaktadır. Bu özellikleri ile de nakit paraya çevrilebilmektedirler. Ancak akıllı cep telefonları, otomobiller, televizyonlar, motosikletler, bilgisayarlar ve tabletlerin hem taşınabilir özelliğe sahip olup hem de belirli bir ekonomik değerleri bulunmaktadır. Nakit paraya da çevrilebilen bu mallara ise “menkul mallar” adı verilmektedir. Taşınması mümkün olmayan mallar ise “gayrimenkul” olarak nitelendirilmektedir.