Değerli Konut Vergisi Hakkında En Önemli 8 Soru
Değerli konut vergisiyle ilgili bilgiler oldukça mühimdir. Özellikle yaşadığı ya da bir şekilde sahip olduğu konutun değeri 5 milyondan başlayan kişiler değerli konut vergisi ödemek ile yükümlüdür. Bu kanun 2019 yılında devreye girmiştir. Değerli konut vergisinden muaf olunabilmesi için bazı şartlar bulunur. Bu şartları yerine getiren kişiler değerli konut vergisi ödeme yükümlülüğü altında değildir.
Değerli konut vergisi ile ilgili birçok bilgi bulunur. Kanun nezdinde koruma altına alınan haklardan yararlanabilmek için konut değerinin ortaya çıkarılması gerekir. Konutun değeri belirlendikten sonra konut vergisi ödenmeye başlanabilir. Burada önemli olan kriter konut değeridir. Konut değeri 5 milyon Türk lirası ile 10 milyon Türk lirası arasında farklı vergi seçenekleri kapsamıyla ödenebilen bir vergidir. Konutun değeri ödenecek olan değerli konut vergi miktarını belirleyen en önemli özelliktir.
İçindekiler
Değerli konut 2019 yılında yürürlüğe giren ve 4 yıldır aktif olarak kullanılan bir terimdir. Belirli standartlar çerçevesinde gerçekleştirilen değerli konut tahlillerinde önemli olan değerli konutun maddi değeridir. Değerli konut için belirlenen maddi değer kapsamları 3 farklı grupta incelenir. 3 farklı gruba ayrılmasının temel sebebi ise vergi oranlarının belirlenmesidir.
Değerli konut sahiplerinin ödemesi gereken yerde bulunur. Bu vergiyi ise değerli konut vergisi denir. 5 milyon Türk lirası ya da 5 milyon Türk lirasından daha yüksek bir meblağa sahip olan konutlar, değerli konut kapsamına alınır. Oranlı vergi sistemi üzerinden değerli konut için belirlenen şartlar vardır. Vergi mükellefi olmamak için ilgili konut ya da konutların değeri 5 milyon Türk lirasından düşük olmalıdır.
Değerli konut vergisi nedir sorusu birçok kişinin merak ettiği ve yanıt aradığı bir sorudur. Değerli konut vergisi, Türkiye Cumhuriyeti’ne ödenen vergiler arasında bulunur. Farklı vergi çeşitleri ve mükellefleri vardır. Değerli konut vergisi mükellefi ise hak sahipleridir. Bir kişinin mükellef noktasında hak sahibi olabilmesi için belirli kurallara tabi olması gerekir. Örneğin değerli konutun hak sahibi olan kişi konutun maliki yani tapuda adı geçen şahıs ya da şahıslardır.
Değerli konut vergisi de hak sahiplerinden alınan bir vergi türüdür. Değeri 5 milyon Türk lirasından yüksek olan tüm konutlar için Türkiye Cumhuriyeti tarafından vergi talep edilmektedir. Devlete ödenmesi gereken bu verginin şartları, yükümlülükleri ve muafiyeti gibi detaylar ise hak sahiplerine ve konut türüne göre değişebilmektedir.
TKGM değerli konut vergisi için gerekli şartları belirlemiştir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) tarafından belirlenen şartlara bağlı olarak ödeme yapılması gerekir. TKGM tarafından özellikle konut vergisi özelinde yapılan birçok çalışma bulunmaktadır. Değerli konut vergisini kimin ödeyeceği, ne kadar ücret ödeneceği ve ödeme koşulları Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenir.
Değerli konut vergisini ödemek ile yükümlü olan taraflar bulunmaktadır. Yükümlülüğü bulunanlar ise tapu malikleridir. Taşınmaz malın maliki olan öznelerin değerli konut vergisi ödemesi gerekir. Ödeme yapmak için belirlenen şartlar hak sahiplerinin bilmesi gereken konulardır. Aksi takdirde ödeme yapılmaz ise farklı vergi cezaları ile karşılaşılması mümkündür. Farklı koşulların gelişmesi durumunda değerli konut vergisini ödemesi gereken kişiler de değişebilmektedir. Ödeme yapılması istenebilecek kişiler şunlardır:
Değerli konut vergisi hesaplama için yüzde bilgisinin bilinmesi gerekir. Belirlenen her bir ödemenin; niteliği, vergi türü, kapsamı ve koşullarına bağlı olarak ödenecek olan miktar değişebilmektedir. Değerli konut vergisini ödemesi gereken malik ya da hak sahipleri için belirlenen değerli konut vergisinin yüzde oranı farklı ekonomik koşullara göre değişebilmektedir.
2022 ve 2023 yıllında değerli konut vergisi için belirlenen yüzde konutun değerine göre değişir. Ödenmesi gereken değerli konut vergisi için belirlenen konut değerlerinin alt ve üst limitleri bulunmaktadır. Bu limitler dahilinde ödenmesi gereken değerli konut vergisi yüzdeleri şu şekilde açıklanabilir:
Tek ev için değerli konut ödemesi yapılmadığı durumlar da vardır. 1 konutu olan kişilerin değerli konut vergisinden muaf olmaları için farklı faktörler de devreye girmektedir. Her tek konut sahibi değerli konut vergisi ödememektedir. Ödeyen kişiler, şartları sağlayamayan kişilerdir. Tek ev için değerli konut vergisi ödenmemesini sağlayan muafiyet şartları şu şekilde sıralanabilir:
Bu 3 grupta yer alan değerli tek konut sahibi kişilerin vergi mükellefiyeti bulunmamaktadır. Ancak bu şartları sağlayamayan kişiler tek ev için değerli konut vergisi ödemektedir.
Değerli konut vergisi dava dilekçesi hazırlanarak öğrenilebileceği gibi doğrudan sorgulama ile de öğrenilebilmektedir. Değerli konut belgesinin oranı öğrenebilmek için eksper yorumu gerekebilir. Uzmanlar tarafından hazırlanacak olan değerli konut inceleme ve değer raporu kapsamında vergi oranı belirlenir.
Değerli konut vergisi için ödenecek olan tutara itiraz etmek mümkündür. İtiraz edebilmek için tapu ve kadastro Genel Müdürlüğüne itiraz dilekçesi hazırlanmalıdır. Durumun uzaması ve yasal statülerini devreye girmesiyle değerli konut vergisi için dava dilekçesi hazırlanarak mahkemeye başvuru yapılabilir. Değerli konut vergisinin ne kadar olacağını öğrenmek için konutun değerini bilmek gerekir. Konutun değeri üzerinden verginin yüzde kaç olacağı anlaşılır.
Değerli konut vergisi ödeme sıklığı yılda 1 şeklinde belirlenmiştir. Değerli konut belgesi ödemek zorunda olan mükelleflerin her yıl şubat ayına kadar ilgili vergi borcunu ödemeleri gerekir. Vergi borcu ödenmediği takdirde farklı vergiye cezalandırılmaları ile karşılaşılabilir. Dolayısı ile değerli konut belgesinin her yıl ödenmesi istenir.
Eğer yıl içerisinde bir ödeme yapamayacak olan mükellefler var ise 2 taksit halinde değerli konut vergi ödemesi yapmalarına izin verilir. Belirlenen 2 taksitin kapsamına giren aylar şunlardır:
Değerli konut vergisi ödeme yöntemi vergi beyannamesi hazırlanması ile mümkündür. Vergi beyannamesi hazırlandıktan sonra ödeme çevrimiçi bankacılık kanalları aracılığı ile gerçekleştirilebilir. Beyannamenin vergi dairesine teslim edilmesi zorunludur. İstenildiği takdirde değerli konut vergisi için ödenecek olan tutar ilgili vergi dairesinden de ödenebilir. Vergi mükellefleri çoğunlukla dijital kanallar üzerinden ödeme yapmayı tercih etmektedir.