Bina Güçlendirme Nedir ve Nasıl Yapılır?

Bir yapının dayanıklılığını artırmak için bina güçlendirme önemli mühendislik müdahalesi olarak görülmektedir. Deprem, sel, rüzgar ve bunun gibi doğal afetlerden kaynaklanan riskleri azaltmak ve binanın genel anlamda ömrünü uzatmak amacıyla gerçekleştirilen bu işlemlerde binaların hasar görmesi ve yıkılması engellenerek binanın daha uzun ömürlü olması sağlanmaktadır.

Güçlendirme işlemleri genel olarak yaşam alanlarını daha güvenli hale getirme açısından önemli rol oynamaktadır ve bu işlemler yapının taşıyıcı sistemlerini güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Daha güvenli hale getirmek için yeniden inşa etmek ya da ek yapısal elemanlar ile yapıyı güçlendirme konusunda çeşitli yöntemler de kullanılabilmektedir.

Bina güçlendirme nasıl yapılır konusunda birçok güçlendirme yöntemi bulunmaktadır. Mühendislik hesaplamaları ve doğru yöntem seçimleri ile gerçekleştirilen bu güçlendirme işlemleri uzman mühendisler ve deneyimli yapı ustaları tarafından yapılmaktadır. Güçlendirmelerde yerel bina yönetmelik ve standartlara uygunluğu sağlamak da büyük bir önem arz etmektedir.

Mevcut yapıları daha dayanıklı hale getirmeyi amaçlayan bina güçlendirme çalışmaları can ve mal güvenliğini de artırmaktadır ve bu sebeple bina güçlendirme işlemlerini ciddiye almak gerekmektedir. Daha güvenli bir yaşam alanı sağlamak açısından bina güçlendirme önemli rol üstlenmektedir.

İçindekiler

• Bina Güçlendirme ile Ev Depreme Dayanıklı Hale Gelir Mi?
• Bina Güçlendirme Yöntemleri Nelerdir?
• Bina Güçlendirme Sırasında Ev Boşaltılır Mı?
• Hangi Durumlarda Güçlendirme Yapılır?
• Bina Güçlendirme Devlet Desteği Var Mı?

Bina Güçlendirme ile Ev Depreme Dayanıklı Hale Gelir Mi?

Bina güçlendirme ile ev depreme ve doğal afetlere dayanıklı hale getirilebilmektedir. En büyük doğal afet tehditlerinden bir tanesi olan depreme karşı bina güçlendirme çalışmaları önemlidir. Bu açıdan mevcut yapıları daha güvenli ve daha dirençli hale getirmek, bu çalışmalar ile mümkün hale gelmektedir.

Bu çalışmalar ile deprem gibi doğal afetler sırasında binada hasarları minimalize etmeyi amaçlayan bina güçlendirme çalışmaları can güvenliği sağlamak açısından da önemlidir.

Yapısal zayıfları gidermek ve yapıda taşıyıcı sistemleri güçlendirmek amacıyla mühendislik işlemlerini içeren bina güçlendirme, binanın depremde daha dayanıklı ve depreme karşı binanın daha iyi dayanmasını sağlayabilmektedir.

Bina Güçlendirme Yöntemleri Nelerdir?

Bina güçlendirme konusunda birçok yöntem bulunmaktadır. Özellikle doğal afetlere karşı yapıları daha dayanıklı hale getirmeyi amaçlayan bina güçlendirme yöntemleri binanın uzun ömürlü olmasını ve daha dayanıklı hal gelmesini de sağlayabilmektedir.

Bina güçlendirme de bu konuda binaların daha sağlam ve daha güvenli olması için birçok farklı yöntemi içerebilmektedir. Bina güçlendirme yöntemleri arasında dengesiz kirişler tekniği önemli bir yöntem olarak görülmektedir.

Eksantrik Bracing yani “Dengesiz Kirişler” denen yöntemde binanın dışına çelik kiriş ya da kolonlar eklenmektedir. Bu eklenen yapı elemanları da binanın deprem esnasında yatay hareketleri emer ve yapının dengesini korumaktadır.

Ayrıca Rijit Diafram Ekleme yönteminde de binanın zeminine ekstra betonarme katmanlar eklenir ve bu ek katmanlar binanın deprem sırasında daha az şekilde sallanmasını hedeflemektedir. Binanın yatay hareketlerini azaltan bu yöntemde binanın dayanıklılığı da artmaktadır.

CFRP yöntemi de sıklıkla uygulanan tekniklerin arasındadır. Karbondioksit Fiber Takviyeli Polimer Kullanımı olarak bilinen bu yöntemde beton yüzeylerine yapıştırılan karbondioksit fiber takviyeli şeritler ya da levhalar kullanılmaktadır.

Yüksek Performanslı Beton Kullanımı tekniği ile yüksek dayanımlı ve elastik beton kullanımları ile bina elemanları güçlendirilir ve bu aşamada binanın taşıyıcı sistemi daha sağlıklı ve sağlam hale getirilir. Bu şekilde bina depreme dayanıklı hale gelebilir. Ayrıca çelik ankrajlar yöntemi ile de zemindeki kaya katmanlarına çelik ankrajlar döşenir.

Bu biçimde çelik ankrajlar ile bina sağlam bir temele oturtulur ve heyelan riski olan bölgelerde bu çelik ankrajlar yöntemi sıklıkla kullanılmaktadır.

Dış Cephe Kaplama yönteminde ise bina, dış cephelerine betonarme duvar, fiberglas ya da çelik kafes takviyeli plastik dayanıklı malzemeler ile kaplanır ve bu şekilde yapısal dayanıklılık ile sağlamlık da arttırılır. Bu yöntem de binanın dış yükleri daha etkili bir biçimde taşınabilir.

Jet Grouting yöntemi kullanıldığında da binanın zemini daha fazla dayanıklı hale getirilmektedir ve bu teknikte zemin içine özel bir karışım basılarak zemin sıkıştırılarak güçlendirilme işlemi yapılmaktadır. Mikro Çimento Enjeksiyonu da zeminin taşıma kapasitesini artırmak için mikro çimento enjektesini içeren yöntemdir.

Zayıf zeminler için mikro çimento enjeksiyonu yöntemi ideal bir yöntemdir ve bu yöntemde yeraltı suyunun geçişini engelleyebilmektedir. Tüm bu yöntemler bina güçlendirme çalışmalarında kullanılan tekniklerdir.

Bina Güçlendirme Sırasında Ev Boşaltılır Mı?

Bina güçlendirme çalışmaları ve süreci esnasında evin boşaltılması, güçlendirme tekniklerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Ayrıca bu değişkenlerin arasında farklı sebepler de bulunabilir. Yapının büyüklüğü gibi unsurlar ve çalışmaların süreleri de bina güçlendirme esnasında ev boşaltılmasına sebep olabilir.

Bazı hafif güçlendirme işlemlerinde ev sahiplerinin içeride kalmasına izin verecek şekilde gerçekleştirilebilir ancak daha büyük ölçekli ve karmaşık işlemlerde evin boşaltılması da gerekebilmektedir.

Bununla birlikte evin boşaltılması durumu bazı çalışmalarda zorunlu hale gelebilir. Bu çalışmalar, genel olarak gürültülü, tozlu ve rahatsız edici süreci içerebilir ve ailelerin güvenliği ile konforu açısından evin boşaltılması gerekebilir. Evin boşaltılması işçilerin daha hızlı, rahat ve etkili bir biçimde çalışmaları açısından da önemlidir.

Hangi Durumlarda Güçlendirme Yapılır?

Bina güçlendirme çalışmaları mevcut yapıların dayanıklılıklarını artırmak amacıyla yapılmaktadır. Bu aşamada binaların doğal afetlere ve özellikle de depremlere karşı daha dirençli hale getirilmesi hedeflenmektedir. Bir mühendislik çalışması olan bina güçlendirmeleri mevcut yapının taşıma kapasitesini artırmak ve binanın ömrünü uzatmak için önemli çalışmalardır.

Bu aşamada bazı durumlarda bina güçlendirilmesi çalışmaları zorunlu hale gelebilmektedir. Özellikle deprem riski olan binalarda güçlendirme yapılmaktadır. Deprem bölgelerinde var olan binaların depreme dayanıklılıklarını artırmak için güçlendirme çalışmaları gerçekleştirilmektedir.

Bu yüzden olası deprem durumu esnasında binalarda oluşabilecek hasarı minimal duruma getirmek ve can güvenliğini sağlamak açısından bina güçlendirme çalışmaları şart duruma gelebilmektedir. Yıpranmış ve hasar görmüş yapıların dayanıklılıklarını artırmak için de bina güçlendirmesi gerekebilir.

Bu binalarda yapısal zayıflıkların giderilmesini hedeflemek ve yapıya ekstra dayanıklılık kazandırılmasını içeren çalışmalar zorunlu olabilir. Bunun dışında fonksiyonel değişiklikler ve zayıf zeminler üzerine inşa edilmiş olan binalarda da bu güçlendirme çalışmaları güdülebilir.

Özellikle zeminin taşıma kapasitesi artırma çalışmaları zemin koşulları kötü olan binalarda gerçekleştirilen bina güçlendirme çalışmaları arasındadır. Bunun dışında ek kat eklenmesi gibi durumlarda da bina güçlendirme gerçekleştirilebilir.

Tarihi ve kültürel mirasın korunması için, sel ve taşkın riski olan bölgelerde zayıf binaların güçlendirilmesi için, yangın güvenliğini sağlamak için bina güçlendirme çalışmaları tüm bu durumlarda yapılabilir ve bu çalışmalar can ve mal güvenliği açısından son derece önemli çalışmalardır.

Bina Güçlendirme Devlet Desteği Var Mı?

Birçok ülkede bina güçlendirme çalışmalarını teşvik etmek için devlet destekleri bulunmaktadır. Bu destekler çeşitli teşvik programları ile gerçekleştirmektedir. Bina güçlendirme maliyeti günümüzde önemli rakamlar olduğundan devlet tarafından gerçekleştirilen teşvik ve destek programları önemli rol oynamaktadır.

Devletin bu desteği arasında güçlendirme maliyetlerinin bir kısmını karşılayan hibe programları ve düşük faizli krediler de bulunabilmektedir. Ayrıca bölgeden bölgeye değişse de günümüzde Türkiye’de çeşitli belediyeler bu konuda tespit ve çeşitli çalışmaları da yürütebilmektedir. Bina güçlendirme devlet desteği 2023 yılında birçok belediye tarafından da duyurulmaktadır.

Günümüzde bina güçlendirme çalışmalarında devlet desteği önemli rol oynayabilmektedir ve bu konuda teşvik programları da mevcuttur.