Evim Depreme Dayanıklı Mı? Riskli Yapı Nasıl Anlaşılır?

Türkiye’nin en önemli gerçekleri arasında yer alan afetlerden biri deprem olup pek çok kişinin merak ettiği konular arasında evimizin altından fay hattı geçiyor mu sorusudur. Yaşadığımız ülke bir deprem ülkesi olduğu için pek çok farklı zaman diliminde ve farklı şiddetlerde depremler ülkede meydana gelmektedir. Bir deprem ülkesi olmasından kaynaklı olarak Türkiye’de yaşayan her kişinin deprem tedbirlerini alması çok büyük önem taşımaktadır. Alınacak en büyük ve en önemli deprem tedbirleri arasında yaşam alanlarımızın yani binaların depreme dayanıklı olup olmadığını araştırmak ve yaşam alanımıza deprem testi yaptırmaktır.

Depremlerin ölçek büyüklüğünden ya da etkisinden daha önemli olan şeyler yaşam alanlarımızın yani binaların ya da evlerin güvenilir ve sağlam olmasıdır. Büyük ölçekli ve etkisi büyük olan depremlerden binaların zarar görmesi ve yıkılması pek çok can ve mal kaybına neden olabilmektedir. Depreme dayanıklı evlerde depremin ölçeği fark etmeksizin can kaybı ya da mal kaybı oluşma riski daha azdır. Bu nedenle ülkemizde deprem bölgelerinde yaşayan ve depremin etki ettiği her bölgedeki kişiler evlerinin depreme dayanıklı olup olmadığını ölçmeli ve kontrol ettirmelidir. E devlet fay hattı sorgulama ile evinizin altından fay hattının geçip geçmediğini kolayca öğrenebilirsiniz.

Binaların depremlere dayanıklı olup olmamasını anlaşılması için alanında uzman bir ekibin evin ya da binaların kolonlarını, zeminini, duvarlarını detaylıca incelemesi gerekmektedir. Uzman ekip tarafından incelenen binaların duvarlarında ya da kolonlarında veya zemininde var olan çeşitli sorunlar binanın depreme dayanıklı olmadığının göstergesidir. Binaların depreme dayanıklı olup olmadığını ölçen bu uzman ekipler, belediye ekipleri tarafından ya da bağımsız araştırma şirketleri tarafından gerçekleştirilir. Uzman ekibin araştırmasının ardından oluşturdukları rapora göre binanın depreme dayanıklı olduğu ya da dayanıklı olmadığı anlaşılmaktadır. Mevcut bina için hazırlanan raporda binanın depreme dayanıklı çıkmaması durumunda belediye ve apartman sakinlerinin koordineli çalışması ile birlikte apartman sakinleri tahliye edilerek binanın yıkımı gerçekleştirilir. Ardından yeni depreme dayanıklı bina bir şekilde yeniden inşa edilir.

İçindekiler

• Evim Depreme Dayanıklı Mı, Nasıl Anlarım?
• Evin Yapım Yılı ile Depreme Dayanıklılığı Arasındaki İlişki
• Belediye’den veya Başka Kurumlardan Evimin Depreme Dayanıklılığı Test Ettirebilir Miyim?
• Deprem Dayanıklılık Testi Ücretli Mi?
• DASK Sigortası Neleri Kapsar? Ek Konut Sigortası Yaptırmalı Mıyım?
• 2023 Yılında Konut İnşaatları Hangi Yönetmeliğe Göre Yapılmaktadır?
• Deprem Anında Koridor Güvenli Mi?

Evim Depreme Dayanıklı Mı, Nasıl Anlarım?

Binaların depreme dayanıklı bina olup olmadığı belediyeler ya da bağımsız uzman ekiplerin titiz çalışmaları sonucunda bir binanın depreme dayanıklı olup olmadığı anlaşılmaktadır. Uzman ekiplerin uyguladığı detaylı analizlerden önce binanın hakkında genel bir fikir elde edinmektedirler. Eğer evim depreme dayanıklı mı sorgulama yaptırmak istiyorsanız uzman ekiplerin incelemesinden önce kendi yaşam alanınız ile ilgili bir fikir elde etmesi ve dikkat etmesi gereken birkaç tane husus bulunmaktadır. Bu hususlar elbette ki bir binanın yüzde yüz olarak depreme dayanıklı olup olmadığını vermemekle birlikte bir uzman ekip incelemesi gibi olmamaktadır.

Kişinin yaşam alanında ilk olarak binanın kolonlarını kontrol etmesi gerekir. Kontrol sonrasında eğer binanın ara katlarında ya da giriş bölümünde kolonların kesildiğini tespit etmesi durumunda bu durumu belediyeye bildirmesi gerekmektedir. Kolonlar bir binanın tüm ağırlığını taşıyan ve binanın ayakta kalmasın sağlayan yerlerdir. Bu nedenle herhangi bir nedenle kesilmiş olursa olsun kesinlikle bu durumun belediyeye bildirilmesi gerekir. Çünkü kolonu kesilen bir binanın deprem anında ayakta kalması neredeyse imkansızdır.

Sıvası dökülen, betonu parçalanan, demirleri yamulmuş kolonlar da bir binanın deprem anında riskli olduğunun göstergesi olup deprem testi sonucunda başarılı olamamış bir bina demektir. Bu gibi durum ile karşılaşıldığında olası risklerden korunabilmek için kolonların güçlendirilmesi gerekmektedir. Kolon problemlerinin dışında duvarların olması gerekenden daha ince olması, duvarlarda derin çatlakların bulunması, binanın bataklık vb. gibi sağlam olmayan zemin üzerine yapılması ve binanın duruşunda gözle görülebilir bir yamulma ya da esneme gibi problemler de binanın depreme dayanıksız olduğunun belirtileri arasında yer alır. Bu vb. gibi durumlar ile karşılaşıldığında kişi belediyeye bildirmeli ve binanın depreme dayanıklı hale getirilmesi ya da yıkılıp yeniden inşa edilmesi gerekmektedir. Aksi taktirde deprem anında hem can güvenliği hem de mal güvenliğini sağlamak mümkün olmayacaktır. Bu nedenle evlerin deprem analizi yapılması ve olası durumları önceden bilmek çok önemlidir.

Evin Yapım Yılı ile Depreme Dayanıklılığı Arasındaki İlişki

Peki 30 yıllık bina depreme dayanır mı? Binanın yapım yılı yani halk arasındaki söyleme göre binanın yaşı, mevcut yapının hangi deprem yönetmenliğine uygun şekilde yapıldığı konusundaki bilgiyi vermektedir. Güncel yönetmenlik doğrultusunda inşa edilen binaların dayanıklılık açısından eski yönetmenliklere bağlı olarak yapılan binalardan daha başarılı olduğu kabul edilmektedir. Özellikle 1999 Marmara Depremi sonrasında çıkarılan bina yönetmenliği ile ilgili yasa, yapılan tüm yapıların daha sağlam inşa edilmesi adına önemli bir adımdır.

Binanın yapım yılı geçtikçe yani binanın yaşı çoğaldıkça bina yapımında kullanılan malzemelerin eskimesi, sağlamlığını yitirmesi gibi durumlar da binanın depreme dayanıklılığını olumsuz etkilemektedir. Yani 30 yıllık bina depreme dayanır mı sorusuna evet dayanabilir denilemez. Fakat kullanılan malzemelerin ve binanın mevcut durumu yani sağlamlığı çok önemlidir. Bu nedenle ev alınacağı zaman kişilere önerilen şeylerden biri de kişinin evin yapım yılını öğrenmesi ve sağlamlığını kontrol etmesidir.

Türkiye deprem kuşağında olan bir ülkedir. Bu nedenle her an depreme hazırlıklı olması gerekir. Bina yaşı, bir binanın depreme dayanıklılığını etkileyen önemli etkenlerden biridir. Yakın zamanda meydana gelen Kahramanmaraş merkezli 7.7 büyüklüğündeki depremde Toki binalarının yıkılmaması pek çok kişide Toki evleri sağlam mı diye merak uyandırmıştır.

Toki evleri sağlam mı sorusuna verilen en etkili cevaplardan biri imar planına göre uygulanan ve yapılırken ahlaklı bir şekilde uygun ve yeterli malzeme yapılması durumunda tüm binalar sağlam olabilmektedir.

Belediye’den veya Başka Kurumlardan Evimin Depreme Dayanıklılığı Test Ettirebilir Miyim?

Yaşam alanlarının ve binaların depreme dayanıklı olup olmadığını uzman ekipler ölçmektedir. Alanında uzman ekipler bina sakinlerinin ya da gelen bir şikâyet üzerine ilgili binada detaylı inceleme yapmaktadır. Eğer edevlet fay hattı sorgulaması yaptıysanız ve evinizin altından veya yakınından fay hattı geçtiğini öğrendiyseniz deprem riski sorgulama yapmanız ve gerekli önemleri almanız gerekir.

Binaların deprem analizi yani depreme dayanıklı olup olmadığının detaylı incelemesini belediyeler, çevre ve şehircilik il müdürlükleri, kaymakamlıklar ya da bağımsız özel şirketler yapabilmektedirler. Binanın mevcut durumunda bina sakini binanın depreme dayanıklı olmadığına dair bulgular elde ettiğinde kişi bu kurum ve kuruluşlara giderek binanın depreme dayanıklılığının uzman ekipler tarafından detaylıca incelenmesini sağlar. Eğer binanızda herhangi bir nedenden kaynaklı olursa olsun kolon kesilmiş olursa olsun, kolonların betonları dökülüyor olması durumunda ya da duvarların olması gerekenden daha ince olması sonucunda kişi belediyeye ya da özel şirketlere müracaat ederek binanın kontrol edilmesini sağlamalıdır.

Deprem Dayanıklılık Testi Ücretli Mi?

İlgili siteler üzerinden evimizin altından fay hattı geçiyor mu diye arattıktan sonra yakınlarından veya evin altından fay hattı geçmesi durumunda depreme dayanıklılık testi yaptırabilmeniz mümkündür. Bu hizmet bazı belediyelerde ücretsiz verilirken bazı belediye ve kuruluşlarda ücret karşılığında verilmektedir. Büyükşehir belediyeleri bu hizmeti ücretsiz vermekte olup bazı özel şirket ve kuruluşlar 25 bin ila 100 bin arasında değişen bir ücret ile yapmaktadır. Evim depreme dayanıklı mı sorgulama ardından elde ettiğiniz bulgular doğrultusunda olası bir deprem ile ilgili önlemler alabilmeniz mümkündür.

DASK Sigortası Neleri Kapsar? Ek Konut Sigortası Yaptırmalı Mıyım?

DASK, zorunlu deprem sigortasıdır. Türkiye deprem kuşağında yaşayan ve sürekli olarak büyük ya da küçük ölçekli depremler oluşan bir ülkedir. Bu nedenle ülkemizde olası bir depreme karşılık olarak yapılması gereken bir sigorta türüdür. Bu zorunlu sigorta depremin ve deprem sonucunda meydana gelen yangın, infilak ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçenizde belirtilmiş limitler dahilinde nakit olarak karşılamaktadır. Deprem riski sorgulama ardından deprem sürecinde ya da deprem sonrasında binanızda meydana gelen zararlar teminat altında tutulmaktadır.

Konut sigortası ise halk arasında ev sigortası olarak bilinir ve evinizde meydana gelebilecek olan hırsızlıktan doğal afete kadar evinizin zarar görmesi durumunda evinizi korumaktadır. Bu nedenle olası bir duruma karşı hazırlıklı olunabilmesi için kişilerin mal varlığını sigorta altına alması gerekir. Deprem sırasında yaşam alanınızda olası bir deprem olup olmadığını nereden öğrenebilirim diye merak ediyorsanız e devlet üzerinden fay hattı sorgulaması yaparak tedbirlerinizi önceden oluşturabilirsiniz.

2023 Yılında Konut İnşaatları Hangi Yönetmeliğe Göre Yapılmaktadır?

2023 yılında yapılan tüm konut inşaatlarının imar yönetmeliğine göre yapılması gerekir. Bu yönetmenin amacı, yapı ve inşa edilen konut inşaatlarının düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamaktadır. İmar yönetmeliğine göre yapılan binalar inşa edilirken deprem vb. gibi afetler de göze alınarak depreme ve vb. gibi afetlere dayanıklı binalar inşa edilmektedir. Bazı bölgelerde imar yönetmeliği dikkate alınmadan, inşa edilen binanın sağlamlığı kontrol edilmeden ve kullanılan malzeme kaynaklı olarak binanın yaşı fark etmeksizin yeni binalar da çökebilmektedir. Yani depremde en güvenli kat yerine binanın güvenilir olması gerekir. bu nedenle yapılan tüm binaların imar yönetmeliğine göre yapılması gerekir.

Deprem Anında Koridor Güvenli Mi?

Koridorlar, genellikle iç duvarlar ile çevrelendikleri için daha güvenlidir. Fakat sarsıntı sırasında başınıza düşebilme ihtimali olan cisimlerin, devrilebilecek olan mobilyaların, pencere kenarlarından uzak durulması gerekir. Deprem anında kişinin önceden hazırlamış olduğu deprem çantasını yanına alarak hayat üçgeni oluşturması gerekir. Depremde en güvenli kat arayışı yerine kişilerin ilk önce hayat üçgeni oluşturması gerekir.